Investeren in goede ideeën én in een duurzame samenleving

Fons, kan je die bijzondere oproep verder toelichten?

“Eigenlijk is het niet zo ingewikkeld. We weten allemaal waar een groot deel van onze afgedankte elektronica op dit moment nog belandt: de afvalstapel, veelal zelfs in sloppenwijken in arme landen. Dat komt omdat onze producten nog niet circulair genoeg zijn. We moeten in de onderzoeksfase al  toewerken naar producten die aan het einde van de keten makkelijker te ontmantelen zijn. Dit zonder vervuilende chemische processen. Vraag wat rond en je hoort zelden dat dit níet belangrijk is. Maar dan de vraag: waarom focussen we met financieringsinstrumenten dan nog vooral op een succesvolle business case, en niet op het duurzaam verzekeren van onze eigen toekomst? Dat besef wil ik binnen deze TTT laten terugkomen, om vervolgens natuurlijk breder te kijken dan alleen die business case.”

Wat is jouw eigen rol binnen dit TTT-instrument?

“Voor TTT Circular Technology ben ik het aanspreekpunt binnen de TU Eindhoven en Universiteit Twente. Ik houd me bezig met investeringsaanvragen voor marktverkenning, proof-of-concept of de doorontwikkeling van de startup. In overleg met business developers van de andere technische universiteiten, TNO en de fondsbeheerder wordt besloten welke aanvragen gehonoreerd worden. In het geval van Circular Technology is SHIFT Invest de fondsbeheerder. In de eerste fase begeleiden we onderzoekers om tot het besluit te komen om wel of geen startup te beginnen. Bij een positief besluit toetsen we samen met de investeerders de haalbaarheid van het plan. We helpen daarna de startups naar de mijlpaal waarbij ze seed funding kunnen ophalen uit de markt. Het doel van deze TTT-fondsen is dus vooral het overbruggen van die vroege fase.”

Waarin zit ‘m voor jou, naast die duurzame focus die je wil aanbrengen, het bijzondere van het TTT-programma?

“Het gaat vooral om het vroeg erkennen van een kansrijk idee en het vroeg durven investeren. Dit brengt risico’s met zich mee, maar er is zeker behoefte aan in Nederland. Wij helpen met serieus kapitaal startups te groeien naar een fase waar ze anders misschien niet doorheen zouden komen. Valorisatie is één van de kerntaken van een universiteit, naast gedegen onderzoek en goed onderwijs. Dan moeten we met z’n allen ook budget vrijmaken om onderzoekers al vroeg te helpen een idee naar de maatschappij te brengen. Zeker bij circulariteit en duurzaamheid, waar veel over gesproken wordt, is dat vroege doorpakken cruciaal. Dit instrument is daar perfect voor.”

Je hebt inmiddels ongeveer tien onderzoekers met een kansrijk idee begeleid vanuit je TTT-rol. Hoe was dat?

“Een voorrecht, zo zie ik het echt. Het is voor mij persoonlijk waanzinnig inspirerend om met dat soort frisse geesten te werken. Zelf voel ik daarmee ook dat ik indirect een bijdrage lever aan een duurzame en toekomstbestendige maatschappij. Soms verbaas is me ook echt over de ideeën en technologieën, zoals de verbranding van ijzerpoeder als alternatief voor fossiele brandstoffen. Uit de roest die ontstaat, konden de onderzoekers het ijzerpoeder terugwinnen om het opnieuw te verbranden. Nu help ik hen om deze circulaire brandstoftechnologie via startups succesvol naar de markt te brengen.”

Zijn er ook lastige kanten aan je rol?

“Zeker. Het komt wel eens voor dat we ‘nee’ moeten zeggen tegen een gedreven onderzoeker, of dat we een alternatief aanbieden. Dat is dan natuurlijk even slikken voor je gesprekspartner. Een bepaalde technologie kan grote potentie hebben, maar soms is de route naar de markt beter te bewandelen met een licentie aan een bestaand bedrijf in plaats van alles opzij te zetten voor de oprichting van een eigen bedrijf. Het moet een potentiële ondernemer bovendien liggen het gesprek aan te gaan met de industrie en om daarmee zaken te doen. Ik ben in mijn werk liever eerlijk dan leuk. Daar komt een talentvolle onderzoeker uiteindelijk verder mee.”

Tot slot, wat is je hoop voor de toekomst met de TTT-programma’s?

“Een bestendig en langdurig financieringsinstrument. Zo lang zijn we natuurlijk nog niet bezig. En zoals al aangeven droom ik dus vooral van een ecosysteem waarin we circulair ondernemen wat structureler ondersteunen. We moeten ondernemers helpen die wellicht niet een briljant business idee hebben dat past in onze gangbare standaarden, maar die op langere termijn de samenleving helpen. We kunnen met z’n allen bijvoorbeeld nog zo veel prachtige fotonica ontwikkelen, maar als die end-of-life op de afvalberg komen, verbrand worden of onder inhumane omstandigheden ontmanteld worden, doen we toch iets niet goed.”