Programmadirecteuren Circular Technology en Smart Industry: ‘Krachtenbundeling werpt vruchten af’

Een betere basis voor spin-offs, dat is in de kern de missie van de TTT’s. De Knowledge Transfer Offices (KTO’s) sloegen daarom de handen ineen. Hoe was dat in het begin?

Nico: “Toen we in 2020 startten met deze twee TTT’s, hadden we veel uit te vinden met elkaar. De vier technische universiteiten (Delft, Eindhoven, Twente en Wageningen), TNO en hun afzonderlijke valorisatiekantoren waren op het vlak van valorisatie nog niet echt gewend aan samenwerken. Eerlijk is eerlijk, het was best spannend. Ik heb echt het gevoel gehad dat we pioniers waren. We beschikten opeens over een nieuw programma. Nieuw voor ons, maar ook nieuw voor de overheid. Het inrichten en uitproberen kostte tijd, maar ruim een jaar later vind ik dat we het goed voor elkaar hebben. Steeds meer ondernemende onderzoekers profiteren van de nieuwe structuur.”

Maurits: “Dat pionieren was inderdaad uniek. Valorisatie is naast onderwijs en onderzoek een kerntaak van de universiteiten. De valorisatiekantoren hebben hun zaakjes inmiddels goed op orde. We screenen, we scouten. Welke uitvindingen uit het lab zijn interessant voor een octrooi? En hoe brengen we die kennis naar de markt? Het zit inmiddels in ons DNA, maar zeker in het begin merkte ik dat we nog moesten wennen aan samenwerking buiten de muren van de afzonderlijke KTO’s. En dat terwijl die samenwerking hard nodig is. Je merkte dat de universiteiten IP soms nog te veel tegen de borst aanhielden. Het durven delen daarvan en de groei van vertrouwen in elkaar zijn hele mooie stappen geweest. Je ziet vanuit deze TTT’s nu bijvoorbeeld jointly owned IP, daar zijn inmiddels meerdere succesvoorbeelden van.”

“In het begin moesten we nog wennen aan samenwerking buiten de muren van de afzonderlijke KTO’s”

Waarom is die krachtenbundeling van de valorisatiekantoren zo belangrijk?

Nico: “Op onderzoeksgebied concurreren de universiteiten op een bepaalde manier met elkaar, maar ze vinden elkaar juist als het om de inhoud van publiek-private samenwerking gaat. Voor onderzoeksgeld vissen ze immers vaak in dezelfde vijver. Maar als het gaat om het creëren van succesvolle spin-offs, dan hebben we juist hetzelfde doel. Op valorisatie is het een unieke kans om samen te werken. Dat doen we voor de hightech BV Nederland en dan moet ondernemendheid maximaal gestimuleerd worden. Een sterkere kennisbasis voor onze spin-offs is noodzakelijk.”

Maurits: “Die kennisbasis zit ‘m vooral in de domeinkennis op specifieke, vaak overlappende thema’s. Daarop vullen de KTO’s elkaar aan. Medische technologie zit heel anders in elkaar dan circulaire technologie. Niet alleen qua technologie, maar ook op het vlak van intellectueel eigendom, business modellen, wetgeving en markten. We hebben nu een breder netwerk, minder barrières en een sterkere voedingsbodem voor spin-offs. Heb ik in Wageningen geen antwoord op een vraag van een ondernemend talent, dan hebben de collega’s in Delft, Eindhoven of Twente dat wellicht wel.”

Wat is er vanuit de TTT’s concreet mogelijk voor een ondernemende onderzoeker met een goed idee?

Maurits: “In het Nederlandse financieringslandschap voor spin-offs is er relatief weinig geld voor de vroege fase beschikbaar. Daar breken we nu een lans. Dient een kansrijk idee zich aan op een universiteit of bij TNO, dan volgt er eerst een filtering op marktpotentie door de eigen KTO. Daarna is er vanuit de TTT’s snel financiële slagkracht en de bredere ondersteuning.”

Nico: “Ondernemers kunnen al in die vroege ideefase maximaal 2 ‘tickets’ ophalen. De spin-off kan snel daarna via partnerfondsen een convertable loan krijgen. We zien nu regelmatig dat andere (co-)investeerders hierdoor ook sneller zeggen: wij doen ook mee. Het werkt als een vliegwiel.”

Hoe is deze nieuwe manier van werken voor jullie persoonlijk?

Maurits: “Als ik praat met een spin-off die we met zo’n ticket vroeg gefinancierd hebben en hun ambities en drive hoor, word ik blij. Je moet een beetje begrijpen hoe die dynamiek is voor een jonge onderzoeker. Zo’n talent kan vaak veel kanten op. Naar een groot bedrijf, naar het buitenland, of een startup of spin-off beginnen. Dan is er geen half jaar tijd om financiering voor elkaar te krijgen, want dan is hij of zij vertrokken. Er is geen tijd voor ambtelijke, tijdrovende tenderprocedures. Als je vandaag een goed idee hebt, kunnen we vanuit de TTT’s bij wijze van spreken morgen al een ticket uitgeven.”

Nico: “Ik weet als ondernemer wat voor verschil het maakt als je in een vroege fase steun en vertrouwen krijgt. Natuurlijk maken wij keuzes, niet alles kan zomaar. En jonge ondernemers hoeven in het begin zeker niet meteen een directeurssalaris te krijgen. We zullen ook vast ondernemers moeten teleurstellen. Maar dan nog kan je er beter in het begin een beetje geld in stoppen, dan dat een financieringsproces lang voortsleept en niks oplevert. Talent heeft vertrouwen nodig en dat bieden de TTT’s.”