Er komt veel kijken bij het oprichten van een spin-off. Je maakt de ommezwaai van academisch onderzoek naar ondernemerschap. Dat betekent dat je met de universiteit moet gaan onderhandelen over de overdracht van het IP. Om dat proces te vergemakkelijken en het speelveld gelijker te maken, zijn de uniforme dealterms in het leven geroepen. Brechtje Vreenegoor, manager van het Knowledge Transfer Office van de WUR, vertelt over deze spelregels voor de onderhandelingen met spinoffs.
Dit artikel verscheen eerder in het TTT Magazine.
-
-
-
-
Delen
Bij een spin-off oprichting wordt het IP van een vinding overgedragen van de universiteit naar de ondernemer. De onderhandeling over of, en zo ja, welke vergoedingde universiteit krijgt, kan complex, langdurig en frustrerend zijn. “Meestal gaat het gewoon goed,” vertelt Brechtje. “Het vraagt alleen wel wat uitleg. Je kunt het vergelijken met een dans doen met veel mensen tegelijk. Dat kan een fantastische flashmob worden, of een grote chaos. De kans op succes wordt groter wanneer iedereen de stappen van de dans kent. Zo is dat ook met het proces van een spin-off oprichting. Er was nog geen transparant proces voor alle universiteiten, dus wisten de spin-off oprichters vaak ook niet wat ze konden verwachten. Nu zijn er uniforme uitgangspunten gedefinieerd en is het proces meer te vergelijken met een basisrecept, waar universiteiten hun eigen smaak aan kunnen geven. Voor alle betrokken partijen is het dus een stuk duidelijker wat ze kunnen verwachten in het proces en welke spelregels er gelden.”
Duidelijke verwachtingen
Een werkgroep vanuit de Nederlandse Universiteiten is tot deze gedeelde uitgangspunten gekomen. Daarbij is gekeken naar de situatie zoals die was in Nederland, maar ook naar best practices uit het buitenland. Aangezien je in Nederland niet zomaar IP kunt weggeven, zijn daar drie vergoedingsopties uitgekomen voor spin-offs in oprichting. Brechtje: “De eerste is dat de universiteit het IP overdraagt in ruil voor een financiële vergoeding, zoals royalty’s. De tweede is dat het IP wordt overgedragen voor aandelen in het bedrijf. De derde optie is een combinatie van beide. De exacte deal is altijd afhankelijk van de waarde van IP voor het bedrijf, hoe ver de technologie al is en de sector waar het bedrijf in opereert. We kijken trouwens ook of de vergoeding überhaupt nodig is. Het is dus nog steeds complex, maar deze richtlijnen zorgen ervoor dat we op nagenoeg alle Nederlandse universiteiten vergelijkbare afwegingen kunnen maken en dat de verwachtingen vooraf duidelijk zijn.”
Eerste effecten
Deze dealterm-principes zijn op 16 februari 2023 gepresenteerd. Inmiddels worden de eerste effecten voorzichtig zichtbaar. “De winst is dat we nu weten waar we niet in verschillen en dus waar we niet over hoeven te onderhandelen,” zegt Brechtje. “Bij een onderhandeling kunnen we dus eerst de basisprincipes uitleggen die vaststaan en het vervolgens hebben over waar de speelruimte is. Dat is niet alleen fijn voor de universiteiten, maar ook voor de spin-offs en uiteindelijk de investeerders.” Ook vanuit het buitenland waren de reacties positief. Brechtje: “Andere universiteiten spelen ook met dit vraagstuk, want een deal maken kost best veel tijd. Zij vonden het dus inspirerend om te zien dat we dit in Nederland gezamenlijk hebben opgepakt.”
Eerlijke en succesvolle samenwerking
Brechtje ziet het dan ook graag gebeuren dat de principes ook door andere landen opgepakt worden. “Het zou mooi zijn als er een standaard komt voor Europa, of zelfs voor de wereld,” zegt ze. “Je concurreert als spinoff namelijk niet op Nederlands niveau, maar internationaal. Het draagvlak is er nu voor een groot deel in Nederland, maar het is wel zaak dat we meer bekendheid krijgen zodat iedereen weet wat we bedoelen als we het hebben over dealterms. Eerst in Nederland, en vervolgens ook internationaal. Dat is iets waar we naar moeten streven. Want wanneer we allemaal dezelfde taal spreken, leidt dat tot een eerlijke, prettige en succesvolle samenwerking.”